Voorbij de metaverse hype
Opkomst digital humans & doorbraak augmented reality

De metaverse hype raakte dit jaar qua aandacht op de achtergrond, maar de onderliggende bewegingen spelen nog steeds een belangrijke rol. Allereerst de groei van 3D (gaming) platformen en hun doorontwikkeling tot sociale netwerk- & leefwerelden, zowel naast als in plaats van de huidige sociale media. Bovenstaand plaatje uit een artikel van
digital native
over Roblox, beschrijft de de nieuwe kenmerken.
Daarnaast werd begin deze maand de Apple Vision Pro gelanceerd. Een duidelijke nieuwe versneller als het gaat om de steeds verdere virtualisering van onze fysieke wereld. Hierbij worden steeds meer informatielagen over de fysieke realiteit gelegd die onze waarneming beïnvloeden en ons handelen bepalen. Deze informatielagen kunnen we bewust tot ons nemen door slimme brillen op te zetten of in een auto met slimme autoruiten te stappen, maar ook onbewust worden onze waarneming en gedrag steeds vaker bepaald door een digitaal filter. Denk aan Google Maps, of de vele gezondheidsapps die jouw mening sturen over bijvoorbeeld hoe goed je geslapen hebt.
Digital Humans
- Al een tijdje kunnen avatars in 3D werelden gekoppeld worden aan taalmodellen als chatgpt, waardoor ze 24/7 aanwezig kunnen zijn en volstrekt natuurlijke gesprekken hebben binnen 3D platformen, die daardoor opeens heel druk en gezellig lijken. Onderzoekers hebben laten zien dat je deze avatars via ChatGPT ook specifieke karaktereigenschappen en intenties (doelen) mee kunt geven, bijvoorbeeld het uitdragen van een bepaalde boodschap of rekruteren van nieuwe klanten/aanhangers. In combinatie met deepfake technologie en taalmodellen als ChatGPT worden trainingen niet alleen nog realistischer, maar kunnen ook overleden personen 24/7 interactief aanwezig zijn. Voor zover ik weet is Hitler nog niet tot leven gebracht, maar zijn stem is inmiddels wel gekloond zodat Hitler's toespraken nu ook in het Engels te horen zijn.
- De bekende podcaster Lex Fridman had een gesprek met Mark Zuckerberg in Meta’s metaverse, waarbij ze beiden als photorealistische avatars verschenen. Fascinerend hoe goed de kwaliteit al is!
- Het Beijing Institute for General Artificial Intelligence heeft een AI-kind gecreëerd genaamd Tong Tong, het kind kan zichzelf autonoom taken toewijzen, leren en haar omgeving verkennen en is in staat met haar omgeving te interacteren. Iedereen baseert zich op dezelfde bron, dus ik heb nog geen film materiaal ontdekt. Buiten het streven naar General Artificial Intelligence, heb ik ook niet kunnen vinden wat hier de positieve toepassingen van zijn...
Criminaliteit in 3D werelden (“metaverses)
- Een studie naar criminaliteit in relatie tot de metaverse, mede op basis van een brainstorm met collega’s van de Nederlandse politie.
- Virtuele aanranding is weer in het nieuws, de ervaring is vergelijkbaar met het fysiek ondergaan, vooral als je de mensen eromheen de dader hoort aanmoedigen. In Nederland niet strafbaar, maar de Britse collega’s doen er wel onderzoek naar.
- De BBC heeft veel gepubliceerd over de misstanden in Roblox zoals nazicontent en sexclubs waar kinderen terecht kunnen , verkrachtingen, en meer. Ook in andere games worden afgesloten subwerelden met eigen regels en content gecreëerd.
- Trend Micro heeft een rapport uitgebracht over de
cyberdreigingen van de metaverse
Metaverse & extremisme / terrorisme
Er zijn heel veel artikelen en onderzoeken gepubliceerd over de rol van de metaverse (games) in extremisme en terrorisme. De kansen die criminelen zien kunnen ook benut worden door terroristen. Denk aan trainingen, werving, communiceren, het uitwisselen en ontwikkelen van strategieën, gamification van radicalisering etc.
Deze vind ik het meest waardevol:
- Begin 2024 verscheen dit boek, waarin een overzicht wordt gegeven van de actuele kennis & discussies rondom gaming en extremisme. Zowel gerelateerd aan rechts extremisme, jihadisme als andere vormen van extremisme. De laatste hoofdstukken bevatten een verkenning naar game gerelateerde preventie en contra-extremisme inspanningen.
- Veel ervan is ook overgenomen uit twee in mei 2023 verschenen rapporten; Gaming The System: How Extremists Exploit Gaming Sites And What Can Be Done To Counter Them en een andere relevante bron voor verdieping; The Online Gaming Ecosystem: Assessing Digital Socialisation, Extremism Risks and Harms Mitigation Efforts waarin aan de hand van een groot aantal casussen het online gaming ecosysteem vanuit het perspectief van terroristen en extremisten wordt toegelicht inclusief welke groepen in welke omgevingen of aanverwante platformen zitten.
Virtualisatie fysieke wereld (Augmented reality, spatial computing)
- Het realtime kunnen genereren van digital twins van de fysieke omgeving is noodzakelijk om de gepersonaliseerde informatie ruimtelijk goed weer te geven in de fysieke wereld. Tot voor kort werd dit hoofdzakelijk aangeduid als augmented reality. Met de lancering van Apple’s Vision Pro zie je dat steeds vaker de term Spatial Comupting wordt gebruikt. Dit doet recht aan het ruimtelijk aspect dat een dominante rol speelt. Maar het staat ook symbool voor de gedachte van mensen dat dit een revolutionaire nieuwe manier van werken met de computer introduceert, een nieuw “operating systeem” voor het ruimtelijk kunnen werken waarbij je veel makkelijker overzicht houdt. Zelf vind ik het nog lastig voorstellen, maar in dit interview geeft Martijn Aslander wat meer context. Hier nog een grondige review van de Vision Pro en bekijk vooral op Twitter (X) de vele filmpjes van mensen die ervaren hoe het is om, terwijl je in gesprek bent en zelfs 'oogcontact'hebt, toch een hele andere werkelijkheid te zien.
- Vorig jaar woonde ik een lezing bij van Levien Nordeman, over de wijze waarop gezondheidsapp onze beleving (waarneming) en gedrag beïnvloeden. Als hulpverlener moet je dus ook inzicht te krijgen in hoe de waarneming van betrokkenen gemanipuleerd kan zijn om te duiden wat er speelt. Mooi voorbeeld was hoe sommige psychiaters hier al rekening mee houden. Het bleek dat patiënten, gevraagd naar hoe ze geslapen hadden, het antwoord baseerden op wat de slaap-app tegen hun gezegd had. Het voelen werd uitbesteed aan de app, daarom vragen ze nu “hoe uitgerust voel je je” om zo een beter beeld te krijgen.
- BMW heeft nu ook een
Augmented reality bril gelanceerd voor motorrijders, zodat ze belangrijke informatie als snelheid en navigatie in hun bril geprojecteerd krijgen.
Divers
- “Espionage and the Metaverse” – with Cathy Hackl
Goede podcast over de ontwikkeling van 2D naar 3D-platformen en de wijze waarop onze fysieke wereld steeds meer informatielagen krijgt, deels gegenereerd met AI. Wie heeft er straks controle op wat wij horen en zien...? - In dit artikel worden de uitdagingen van content moderatie in de metaverse beschreven, het ruimtelijke en vluchtige aspect maakt het complexer dan op social media.
- Al wat ouder, maar het zal er niet beter op geworden zijn, deze studie uit 2018 naar diverse soorten van “harassment” in sociale VR platformen (zoals Meta Horizon), Onder groep van ruim 600 geinterviewden gaf 49% van de vrouwen aan minstens 1x sexueel lastig gevallen te zijn. 30% van de mannen rapporteerde racistische of homophobe opmerkingen, 20% van de mannen ervaarde geweldadge of bedreigende opmerkingen.
- Gebruikers uit ruim 180 landen wisselen degelijks ruim 2,4 biljon chat messages uit in Roblox. 1 op de 3 chats wordt momenteel door de gebruikers vertaald, dus de recent gelanceerde een automatische vertaaldienst maakt het onderling communiceren veel makkelijker (tenminste, als je 1 van de 16 ondersteunde talen spreekt, zoals Engels, Duits, chinees, Japans, Koreaans, Italiaans maar helaas geen Nederlands)
- In een eerdere blog deelden we dat de metaverse hype voorbij was, onder andere Disney stopte met haar team om een eigen wereld te creeeren. Inmiddels is duidelijk dat het de traditionele game-werelden zijn die zich doorontwikkelen naar sociale omgevingen. In een slimme move (“if you can’t beat them, join them...”)heeft Disney zich nu ingekocht bij Fortnite.
- Een Duits onderzoeksinstituut heeft diverse
interessante studies gepubliceerd over de metaverse & VR, zoals:
- VR in context politiewerk
- Virtual realities, real participation. Challenges and opportunities of public participation in the metaverse
Regulatory approaches to immersive worlds: an introduction to metaverse regulation
Toegift
Je zou het bijna vergeten met al mijn donkere nieuwtjes, AI kan ook veel moois brengen. Oa. Marco Derksen is bezig een
lijst van AI4Good op te stellen.
Tips kun je aan hem doorgeven.






